ΦΘΙΝΩΠΟΡΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ

 Η σοβαρότερη κακοκαιρία των τελευταίων μηνών ενόψει ως αποτέλεσμα του πρώτου εκτεταμένο ridge του αζορικού αντικυκλώνα με βορειανατολικό προσανατολισμό από τις αρχές Φλεβάρη.

1)Δημιουργία ridge αζορικού αντικυκλώνα (το οποίο δημιουργήθηκε εξαιτίας της νότιας κίνησης της ατλαντικής διαταραχής δυτικά του αζορικού) κι έτσι 2) αυλώνας (διαταραχή μεγάλης κλίμακας) προερχόμενος από τον σκανδιναβικό λοβό θα ''εξαναγκασθεί' σε γρήγορη νότιοδυτική κίνηση προς την περιοχή της Αδριατικής.

Έτσι το βράδυ της Κυριακής αναμένεται δημιουργία ενός ιδιαίτερα οργανωμένου κέντρου χαμηλών πιέσεων νότια των υπήνεμων πλαγιών των Άλπεων στο βόρειο Ιόνιο (κλασική θέση δημιουργίας χαμηλών σε τέτοιες περιπτώσεις περισσότερα διαβάστε https://northmeteo.gr/kyklogenesi-sta-ypinema-ton-alpeon-ta-chamila-tis-genovas-arthro-gnosis-me-epexigimatika-schimata-kai-parapompes/ )

Στην συνέχεια το βαρομετρικό χαμηλό παραμένοντας στο Ιόνιο θα οργανωθεί ταχύτητα ( θα παρουσιαστεί ραγδαία εκβάνθυνση του 990-995hpa) και πηδαλιοχουμενο από τον αεροχείμαρο θα κινηθεί σταδιακά ανατολικά-βορειανατολικά προς την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας μέχρι και το πρωί της Τρίτης.

η οργάνωση και η εκβάνθυνση του χαμηλού

βλέπετε πως ο αεροχείμαρος θα οδηγήσει το χαμηλό ανατολικά-βορειανατολικά

Έτσι μέχρι και το πρωί της Τρίτης θα έχει επηρεαστεί το σύνολο της χώρας από μια ιδιαίτερα αξιόλογη κακοκαιρία. Στην συνέχεια παρουσιάζονται διάφορες αβεβαιότητες που θολώνουν την προσέγγιση των ημερών. 

1) Πιεζόμενο από τα ατλαντικά χαμηλά το ridge καταρρεει προς τα ανατολικά 2)αναγκάζοντας σε αποκοπή τμήμα του αυλώνα

Η ψυχρή λίμνη(αποκομένο τμήμα του αυλώνα) Θα αρχίσει να περιστρέφεται πάνω από την βαλκανική κι έτσι μέχρι να εκφυλιστεί θα προκαλέσει δευτερέυουσες κυκλογεννήσεις αλλά και διάφορες περιοχές των Βαλκανίων θα επηρεαστούν από περάσματα μικροδιαταραχών που είναι ενσωματομένες στις άκρες της ψυχρής λίμνης καθώς η ψυχρή λίμνη θα περιστρέφεται. Η ακριβής θέση της αποκοπής και πως ακριβώς θα κινηθεί θα καθορίσουν το πόσο έντονη θα είναι η πτώση της θερμοκρασίας στην περιοχή μας κι αν αυτή η  θα συνδυαστεί με χιονοπτώσεις σε χαμηλά υψόμετρα (οι χιονοπτώσεις έστω και πρόσκαιρα σε ημιορεινά είναι σχεδόν δεδομένες). Γενικά η προγνωσιμότητα μετά την Τρίτη το απόγευμα για τπους παραπάνω λόγους θεωρείται μικρή.

Ακολουθεί μια σύντομη περιγραφη της κακοκαιρίας για την περιοχή μας.

Φάση 1) Δευτέρα Ξημέρωμα-Δευτέρα απόγευμα: Καθώς το χαμηλό οργανώνεται προς το ξημέρωμα της Δευτέρας θα σχηματισθεί το θερμό του μέτωπο το οποίο μαζί με την κίνηση του χαμηλού ανατολικά θα περάσει γρήγορα στο κεντρικό και βόρειο Αιγαίο με αργή βορειανατολική κίνηση. Έτσι στην κεντρική και βόρεια χώρα θα έχουμε πολύωρες γενικευμένες βροχοπτώσεις το διάστημα αυτό που θα δώσουν παντού μεγάλα ύψη βροχής. Τα φαινόμενα θα έχουν έμφαση σε περιοχές προσύνεμες στους ανατολικούς ανέμους (π.χ ανατολικη μεριά Παγγαίου). 

φάση 2 Δευτέρα βράδυ με ξημέρωμα τρίτης) Το βαρομετρικό χαμηλό περνάει στο βόρειο Αιγαίο με τκι έτσι αναμένουμε συνεχόμενο υετό απευθείας από τα μέτωπα του χαμηλού. Ταυτόχρονα προς το ξημέρωμα θα κινηθεί προς την χώρα μας και ο αυλώνας από βόρεια βορειανατολικά (πέρασμα διαταραχής). Έτσι, περιμένουμε μέσα στο διάστημα αθτό 2 εξάρσεις έντονων φαινομένων όταν λόγω της ανατολικής κίνησης του χαμηλού θα μετατοπιστεί η σύγκλιση βδ -με ανατολικούς στην περιοχή μας και μια κατά το πέρασμα της διαταραχής.

Το χαμηλό έχει περάσει στο βόρειο Αιγαίο (σποράδες-πόδια χαλκιδικής)

Στην συνέχεια πέρασμα του αυλώνα από βόρεια ενώ το χαμηλό πλέον αρχίζει και εκφυλίζεται

3η φάση Τρίτη πρωί-Τρίτη βράδυ) Το βαρομετρικό χαμηλό εκφυλίζεται και περνάει βορειανατολικά έτσι σταδιακά αναμένεται οι βροχές να αποκτήσουν πιο τοπικό και ασθενή χαρακτήρα.

4η φάση) Τετάρτη ξημέρωμα-Παρασκευη ξημέρωμα, περίοδος αβεβαιότητας) Αναμένουμε πτώση της θερμοκρασίας το αν θα συνδυαστεί αυτή με φαινόμενα στην περιοχή μας αδύνατο να ειπωθεί τώρα. Συνολικά στην Βαλκανική Χερσόνησο μέσα σε αυτό το διάστημα θα υπάρχουν περίοδοι με τοπικά φαινόμενα-περάσματα που θα δίνουν χιονοπτώσεις σε ημιορεινά ή και χαμηλά υψόμετρα λόγω των περασμάτων από τις μικροδιαταραχές και συγκίσεις που θα δημιουργόυν τα δευτερεύοντα χαμηλά, δεν ξέρουμε όμως ποιες περιοχές θα επηρεαστούν από τα παραπάνω.

Μετά την Παρασκευή φαίνεται ότι η λίμνη θα περάσει σε φάση πλήρους εκφυλισμού όμως η θερμοκρασία θα παραμείνει σε χαμηλά για την εποχή επίπεδα και στην συνέχεια.

Ήταν η προηγούμενη περίοδος πολύ ξηρή; ή μήπως είναι η νέα κανονικότητα..

Βλέποντας την αντίληψη που έχει εδραιωθεί σε μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας ότι το προηγούμενο διάστημα παρατηρήθηκε πολύ μεγάλη έλλειψη υετού μπήκαμε στην διαδικασία να κάνουμε μια σύντομη ανάλυση της κατάστασης που επικράτησε σχετικά με τις βροχοπτώσεις στην περιοχή μας τους 2 πρώτους μήνες του έτους. Για την ανάλυση έγινε χρήση των μετεωρολογικών σταθμών της Ε.Μ.Υ. στο αεροδρόμιο Μέγας Αλέξανδρος και στην πόλη των Σερρών οι οποίοι είναι ο μόνοι μετεωρολογικόι σταθμοί στην περιοχή μας με δημόσιο αρχείο μεγαλύτερο των 20 ετών, επαρκές για δημιουργία ικανοποιητικού κλιματικού αρχείου. Η περίοδος αναφοράς για την μέση κλιματική τιμή είναι το διάστημα 1985-2010(Καβάλα) 1971-2010(Σέρρες). Στο τέλος της μίνι-ανάλυσης που ακολουθεί βρίσκονται όλες οι πηγές.

Όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς από τους πίνακες που ακολουθούν, οι 2 αυτοί χειμερινοί μήνες δεν αποτελούν και τους πιο υετοφόρους για την περιοχή μας ωστόσο παρουσιάζουν αρκετά μεγάλη συχνότητα βροχοπτώσεων (8-9 μέρες ανά μήνα). Η μείωση αυτή του ύψους βροχής τους μήνες Ιανουάριο-Φεβρουάριο οφείλεται από άποψη συνοπτικής κυκλοφορίας στο γεγονός ότι δεν είναι τόσο συχνές όσο τους μήνες Νοέμβριος-Δεκέμβριος ατμοσφαιρικές διαταραχές από δυτικά όπου συνδυάζονται στην περιοχή μας με αξιόλογες βροχοπτώσεις στις περιοχές προσήνεμες στον νοτιά  στην πρώτη φάση αυτών των μεταβολών και σε δεύτερη φάση με γενικευμένα περάσματα αξιόλογων βροχών.

Η υετική τάση  που αναπτύσσεται τις τελευταίες δεκαετίας στην νοτιοανατολική Μεσόγειο και κατ' επέκταση στην χώρα μας είναι ότι παρατηρείται μια μείωση του ετήσιου υετού η οποία όμως παρουσιάζει εντονότατη διακύμανση ανάλογα την περιοχή, δηλαδή υπάρχουν περιοχές που παρουσιάζουν πολύ μεγάλη μείωση ενώ σε κάποιες παρατηρείται ακόμα και μικρή αύξηση. Παράλληλα, έχει παρατηρηθεί σε πολλές περιοχές σαφής τάση αύξησης των ημερών-μηνών με εξαιρετικά μεγάλα ύψη βροχής  και αύξηση της μέσης ημερήσιας βροχής. 'Ομως παρά τις αντιθέσεις αυτές παρατηρείται σε όλες τις περιοχές σαφής  τάση αξιόλογης μείωσης των ημερών βροχής. Έτσι, βάση των παραπάνω θα ήταν βάσιμο κάποιος να πει ότι είναι εξαιρετικά πιθανό να συναντήσει φέτος μειωμένες μέρες βροχής και πιθανώς μειωμένο υετό κάποιον από τους 2 μήνες. Στις πηγές παρατίθεται μια σχετική έρευνα.

Βλέποντας αρχικά τα στοιχεία των 2 μηνών συνολικά παρατηρούμε ότι και στους 2 σταθμούς το συνολικό ύψος βροχής που έπεσε ήταν κατά 10% μεγαλύτερο από τον κλιματικό μέσο όρο. Ωστόσο, παρότι παρατηρείται αυτό το ελαφρώς μεγαλύτερο ύψος βροχής παρατηρήθηκαν σημαντικά λιγότερες μέρες βροχής (κατά 30-40%). 'Οπως αναφέρθηκε παραπάνω μια τέτοια μεταβολή ήταν αρκετά πιθανό να εμφανισθεί λόγω της σαφούς τάσης μείωσης των ημερών βροχής που υπάρχει. Μάλιστα, παρατηρείται φέτος αυτή η μείωση κατά 30-40% παρά τα μεγαλύτερα ύψη βροχής από τις κλιματικές τιμές (κατά 10% περίπου) κάτι που δείχνει ότι το μέσο ημερίσιο ύψος βροχής είναι σημαντικά μεγαλύτερο από τις κλιματικές τιμές. Ακριβώς τις ίδιες τάσεις και συμπεράσματα μπορεί να εξάγει κανείς μελετώντας τον κάθε μήνα ξεχωριστά και στους 2 σταθμούς. Αξιοσημείωτο είναι ότι τον μήνα Ιανουάριο παρότι στις Σέρρες το ύψος βροχής ήταν πάνω από διπλάσιο από την κλιματική τιμή, οι μέρες βροχής ήταν μόλις κατά 13% αυξημένες, δείχνοντας ξανά την τάση μείωσης των ημερών βροχής με παράλληλη αύξηση της μέσης ημερίσιας βροχής.

Συμπεράσματα: Το διάστημα αυτό που μας πέρασε σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως  ξηρό για την περιοχή μας παρά τις παρανοήσεις που μπορεί να δημιουργούν οι μειωμένες μέρες βροχής κατά 30-40% . Ωστόσο, το δίμηνο που μας πέρασε συμπυκνώνει τόσο συνολικά όσο κι ο κάθε μήνας ξεχωριστά τις τάσεις μεταβολής στην κλιματολογίας της περιοχής μας, δηλαδή το ύψος βροχής να παρουσιάζει μικρές μεταβολές ( μικρή μείωση κατά κανόνα) με ξεκάθαρη όμως μείωση των ημερών βροχής και αύξηση του ημερίσιου ύψος βροχής. Έτσι, θα μπορούσε να πει κανείς ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό η περίοδος αυτή δεν ήταν μια ανωμαλία αλλά   η νέα κανονικότητα. Μια κανονικότητα που γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρη τα τελευταία χρόνια και θα γίνει ακόμα πιο ξεκάθαρη τα επόμενα καθώς η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην τοπική κλιματολογία θα αυξάνεται.

ΠΗΓΕΣ: http://www.hellenjgeosci.geol.uoa.gr/45/Nastos%20&%20Zerefos.pdf  Climate Change and precipitation in Greece* Panagiotis T. Nastos1 & Christos S. Zerefos1,2

http://www.emy.gr/emy/el/climatology/climatology_city?perifereia=Central%20Macedonia&poli=Serres

http://www.emy.gr/emy/el/climatology/climatology_city?perifereia=East%20Macedonia%20and%20Thrace&poli=Kavala_Chryssoupoli